واسنجی و صحت سنجی مدل swap به منظور بهبود برنامه ریزی آبیاری گیاه نیشکر

با توجه به رشد روزافزون جمعیت جهان، نیاز به تولید محصولات غذایی بیشتر، بیش از پیش احساس می¬شود و کشاورزی به عنوان یکی از محوری¬ترین بخش¬ها در تأمین مایحتاج غذایی بشر مطرح است. به¬طوریکه در حال حاضر تقریباً یک سوم تولید غذای جهان را تأمین می¬کند و انتظار می¬رود تا سال 2040 میلادی این رقم به 50 درصد برسد. این افزایش تولید می¬تواند از طریق افزایش سطح زیر کشت و یا بالا بردن عملکرد محصول در واحد سطح میسر باشد. از آنجایی که انجام آزمایش¬های مزرعه¬ای برای تعیین مقدار بهینه آب مصرفی میزان عملکرد محصول، وقت¬گیر و پرهزینه بوده، بنابراین استفاده از مدل¬های کامپیوتری رایج شده است ضمن آن¬که اندازه¬گیری بعضی از داده¬های مورد نیاز مدل¬های شبیه¬سازی مشکل و پرهزینه¬اند، لیکن این داده¬ها با استفاده از دیگر اطلاعات موجود و قابل دسترس و بهره¬گیری از روابط ارائه شده در منابع، قابل برآورد می¬باشند. در این مطالعه به¬منظور ارزیابی عملکرد محصول نیشکر در منطقه کشت و صنعت امیرکبیر واقع در نزدیکی اهواز از مدل swap استفاده گردید. با توجه به این¬که اغلب مدل¬ها بر پایه شرایط اقلیمی-زراعی یک منطقه ایجاد شده¬اند لذا کاربرد آن¬ها در مناطق متفاوت، مستلزم اصلاح و واسنجی است. بدین ترتیب داده¬های جمع¬آوری شده مورد نیاز مدل swap از قبیل اطلاعات هواشناسی، مشخصات خاک منطقه مورد مطالعه، پارامترهای گیاهی و زراعی به¬عنوان داده¬های وروردی به مدل داده شده و پس از انجام آنالیز حساسیت عملکرد توسط مدل شبیه¬سازی و با مقایسه داده¬های اندازه¬گیری شده واسنجی و صحت¬یابی مدل صورت گرفت. برای ارزیابی مدل، میزان عملکرد اندازه¬گیری شده در مزرعه با مقادیر پیش-بینی شده، به¬صورت جدول و گراف با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج ارزیابی تقویم آبیاری در مزارع انتخابی محصول نیشکر، نشان می¬دهد که انجام آبیاری در زمان مناسب (تقویم پیشنهادی مدل) عملکرد محصول به¬طور متوسط 9 درصد افزایش می¬دهد. بنابراین با ارائه یک برنامه¬ریزی مناسب آبیاری برای آبیاری نیشکر و مصرف حداقل آب در هر نوبت آبیاری، می¬تواند سبب افزایش تولید از یک سو و استفاده بهینه از آب و افزایش سطح آب زیر¬زمینی از سویی دیگر شود.